Giãn cách xã hội, rất nhiều địa phương thuộc khu vực phong tỏa khiến người bệnh ung thư bị gián đoạn trong quá trình điều trị, lúng túng trong việc chăm sóc sẽ vô tình là nguyên nhân khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Vậy “Chăm sóc bệnh nhân ung thư trong mùa dịch” như thế nào? Với nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị ung thư, TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội tận tâm giải đáp thắc mắc, giải tỏa căng thẳng, đồng hành cùng người bệnh ung thư vượt qua đại dịch.
TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết: “Covid-19 rất nguy hiểm với những người có bệnh lý nền, đặc biệt là các bệnh ung thư bởi khả năng đáp ứng miễn dịch của người bệnh kém. Tuy nhiên, người bệnh không nên vì lo sợ Covid mà trì hoãn thăm khám vì đối với bệnh ung thư, phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả. Những bệnh nhân đang điều trị cũng cần được điều trị liên tục đảm bảo đúng phác đồ.”
Em bị u phổi, em đã vô thuốc được 4 toa nhưng do tình hình giãn cách 1 tháng nay em không được vô toa thứ 5. Vậy bác sĩ cho em hỏi nếu ngưng vô thuốc như vậy có ảnh hưởng đến việc điều trị và sức khỏe sau này không bác sĩ?
Chào bạn, điều trị ung bướu cần điều trị liên tục, nếu nghỉ dùng thuốc vài ngày thì không sao nhưng nếu nghỉ quá dài thì các tế bào ung thư sẽ quay lại tấn công. Chính vì vậy, tôi khuyến cáo rằng, những trường hợp như của bạn thì nên tiếp tục điều trị thuốc.
Tuy nhiên, bạn cũng chưa nói rõ mình đang dùng thuốc truyền hay thuốc uống. Nếu như thuốc uống thì mình hoàn toàn có thể khám với các bác sĩ, có thể tư vấn từ xa cũng được thì các bác sĩ khi biết bạn dùng thuốc gì có thể tư vấn cho bạn theo phác đồ điều trị (nếu bạn vẫn đang đáp ứng tốt thuốc đó). Trường hợp bạn dùng thuốc truyền thì bạn có thể tới các bệnh viện, những nơi có khoa ung bướu để truyền thuốc theo phác đồ điều trị.
Thưa bác sĩ! Bố em có thói quen hút thuốc lá, thuốc lào, đã bỏ hút thuốc 6-7 năm nay. Hiện tại bố em ho rất nhiều, cơn ho kéo dài khoảng 4-5 phút mỗi lần, kèm theo nhiều đờm dãi, nhiều lúc ho mạnh có kèm theo cả máu. Lượng máu lúc ho ra không nhiều, có lúc rất ít như kiểu ho mạnh quá nên bị rách niêm mạc họng vì bố em nói ho xong bị rát họng nhiều. Vì đang dịch nên em cũng chưa đưa bố đi khám, bố em cũng trấn an mọi người là không cần lo. Bác sĩ tư vấn giúp em ạ!
Bố bạn có tiền sử hút thuốc và gần đây có xuất hiện ho nhiều, đặc biệt là ho ra máu thì cần hết sức cảnh giác. Ho ra máu có thể do một số nguyên nhân thường gặp như: Lao phổi, giãn phế quản và ung thư phổi, ung thư phế quản. Trong mùa dịch sẽ có khó khăn trong việc di chuyển nhưng việc thăm khám vẫn vô cùng cần thiết.
Đối với bệnh ung thư càng cần khám sớm, điều trị sớm bởi hiện tại chúng ta chưa biết chính xác bao giờ dịch bệnh kết thúc. Đối với trường hợp của bố bạn, tôi khuyên nên đi khám ngay vì hiện tại công tác phòng dịch ở các bệnh viện cũng rất tốt, từ khâu sang sàng lọc tới thăm khám. Nếu nhà bạn ở tỉnh thì có thể đưa bố tới các bệnh viện tỉnh, nếu ở Hà Nội thì có thể tới bệnh viện tuyến trung ương hoặc Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh. Tại đây, chúng tôi thực hiện quy trình sàng lọc rất chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho người bệnh đến khám và điều trị.
Chào bác sĩ! Tại sao người già lại hay bị K hơn ạ, mà thường khi phát hiện tôi thấy các ông bà hay bị cùng lúc rất nhiều bệnh khác?
Con người chúng ta có khả năng phơi nhiễm rất nhiều các yếu tố tác động từ môi trường bên ngoài và bên trong cơ thể. Khi càng sống lâu thì chúng ta càng có khả năng phơi nhiễm nhiều và khi phơi nhiễm nhiều thì tỷ lệ các đột biến càng cao. Các đột biến này khi xuất hiện sẽ có khả năng gây nên các bệnh ung thư. Khi chúng ta già, cơ chế tự sửa chữa, tự bảo vệ cũng kém dần theo thời gian. Vì vậy, ung thư cùng các bệnh chuyển hóa xuất hiện càng nhiều ở người cao tuổi. Cơ thể chúng ta như một “cỗ máy”, càng sử dụng nhiều thì càng xảy ra những sai sót. Chính vì vậy, chúng ta cần tăng cường việc khám sức khỏe định kỳ, thực hiện chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt lành mạnh, đặc biệt là trong mùa dịch này.
TS.BS Vũ Hữu Khiêm khám cho bệnh nhân trong mùa dịch
Thưa bác sĩ! Em bị K vú, đã tiến hành cắt bỏ 1 bên vú trái. Gần đây em thấy bị sụt cân từ 67 xuống 62 trong vòng 2 tháng, kèm theo các cơn đau tức ngực, ho dữ dội, có lần kèm theo ho ra máu. Liệu có khả năng em vẫn còn bị u vú và đã di căn không ạ?
Chào bạn, trường hợp của bạn chưa thể khẳng định hoàn toàn là bạn bị u vú, với những dấu hiệu bạn mô tả thì có thể là một bệnh độc lập nào đó có thể xảy đến như viêm phế quản, tình trạng ho dị ứng hoặc các bệnh lý liên quan đến phổi. Vì thế, chưa thể khẳng định hoàn toàn được có phải do bệnh ung thư vú di căn vào phổi hay không.
Để xác định chính xác, bạn cần tới bệnh viện khám để được chụp cắt lớp vi tính lồng ngực, xét nghiệm các chỉ số về marker xem có tăng hay không? Từ đó, các bác sĩ mới kết luận trường hợp của bạn xem có phải K vú di căn vào phổi không hay bệnh phổi độc lập. Bạn nên đi khám ngay vì với trường hợp ho ra máu có thể xảy ra những biến chứng nguy hiểm. Bạn đừng quá ngại việc lây nhiễm chéo vì rất nhiều bệnh viện cũng như BVĐK Tâm Anh có công tác phòng dịch nghiêm ngặt, hãy tới bệnh viện để được phát hiện và xử trí kịp thời nhé.
Chào bác sĩ, bác sĩ cho em hỏi bị K phổi di căn xương chích vaccine Covid-19 có ảnh hưởng gì không ạ?
Bệnh nhân ung bướu có được tiêm phòng vaccine không? Tôi khẳng định là hoàn toàn được. Thậm chí, bệnh nhân ung thư là đối tượng ưu tiên được tiêm vaccine Covid-19 bởi người bệnh thường thể trạng kém, sức đề kháng cũng yếu hơn những người bình thường. Với hệ miễn dịch yếu như vậy sẽ rất dễ dàng tạo điều kiện cho virus như corona xâm nhập vào cơ thể phát triển và gây bệnh. Chính vì vậy, tiêm phòng vaccine Covid-19 rất ưu tiên cho bệnh nhân có bệnh nền, đặc biệt là bệnh ung thư.
Lưu ý rằng, việc tiêm phòng vaccine Covid-19 không ảnh hưởng tới phương pháp điều trị (hóa trị, xạ trị,…) của người bệnh. Các phương pháp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị cũng không ảnh hưởng nhiều tới hiệu quả của vaccine trừ việc hóa trị gây suy giảm bạch cầu, suy giảm hệ thống miễn dịch thì có thể ảnh hưởng tới hiệu quả của vaccine.
Về độ an toàn thì bệnh nhân ung thư cũng được khuyến cáo an toàn như người bình thường. Tức là nếu người bệnh không bị phản ứng dị ứng nặng hoặc không có tiền sử sốc phản vệ khi tiêm vaccine thì hoàn toàn có thể tiêm được và khuyến cáo tiêm đầy đủ 2 mũi. Tuy nhiên, cần lưu ý về thời điểm tiêm, ví dụ chuẩn bị phẫu thuật thì cần tiêm ít nhất trước 3 ngày vì sau tiêm vaccine có thể gây sốt. Hoặc các trường hợp điều trị hóa trị thì chúng ta nên để giữa các chu kỳ hóa trị tiêm vaccine. Còn đối với bệnh nhân xạ trị thì vẫn có thể tiêm được bình thường.
Xem thêm: MẸ BẦU CẦN LƯU Ý GÌ KHI TIÊM VẮC XIN COVID-19
Em được chẩn đoán K tuyến tiền liệt. Bác sĩ có khuyến cáo là cắt bỏ tuyến tiền liệt và nạo hạch vùng chậu. Bác sĩ Khiêm cho em hỏi là phương pháp này có ảnh hưởng tới khả năng sinh sản không, em có thể bị vô sinh không ạ? Em đã lập gia đình 5 năm nhưng chưa có con, có phải em vô sinh do bị K tuyến tiền liệt không? Có phương pháp nào điều trị hiệu quả mà không cần phải phẫu thuật không?
Bệnh K tuyến tiền liệt cũng là bệnh lý thường gặp ở nam giới. Có rất nhiều phương pháp điều trị bệnh lý này như phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt, xạ trị điều biến liều (Intensity Modulated Radiation Therapy – IMRT), cấy hạt phóng xạ.
Xạ trị điều biến liều là phương pháp được áp dụng từ năm 2008, có thể bảo tồn được tuyến tiền liệt và các cơ quan khác xung quanh.
Phương pháp cấy hạt phóng xạ được sử dụng nhiều ở Mỹ và các nước châu u. Ưu điểm của phương pháp này là bảo tồn được chức năng sinh lý cho đàn ông, tuy nhiên phương pháp này chỉ được áp dụng trong trường hợp phát hiện bệnh ở giai đoạn còn khu trú mới có thể tiến hành được kỹ thuật này.
Ngoài ra, tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh mà chúng ta sẽ có phương án điều trị bổ trợ như điều trị nội tiết, điều trị các loại hóa chất miễn dịch. Trường hợp của bạn đang ở giai đoạn 2 có thể cân nhắc phương pháp điều trị bằng phẫu thuật hoặc xạ trị điều biến liều hoặc xạ trị điều biến thể tích (Vmart). Bạn chưa có con thì trước khi điều trị bạn nên tích trữ tinh trùng nhé.
Chào bác sĩ! Chị gái em 42 tuổi, được chẩn đoán K vú, bác sĩ có nói là cần phẫu thuật để loại bỏ khối u, nên bỏ toàn bộ tuyến vú. Em được biết là có thể phẫu thuật bảo tồn tuyến vú. Em xin bác sĩ tư vấn là phương pháp phẫu thuật nào tốt hơn, nên bỏ hoàn toàn hay giữ lại tuyến vú. Bỏ hoàn toàn thì rất ảnh hưởng tới tâm lý của phụ nữ như chúng em.
Ung thư vú là một trong những loại ung thư thường gặp nhất ở nữ giới. Phẫu thuật là phương pháp điều trị cơ bản, điều trị bảo tồn hay điều trị cắt tuyến vú (phẫu thuật Patey). Tùy thuộc vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhân để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Thường đối với trường hợp u vú (kích thước <3cm), có thể áp dụng phẫu thuật bảo tồn và phối hợp bổ sung với phương pháp xạ trị toàn bộ tuyến vú. Sau đó kết hợp với các phương pháp điều trị khác bổ trợ về hóa trị, miễn dịch sau này. Trong những trường hợp u kích thước lớn, di căn hạch nách nhiều thì buộc phải cắt tuyến vú Patey kết hợp nạo vét hạch nách.
Lúc này cần ưu tiên tính mạng trước, thẩm mỹ sau, vì cắt vú xong vẫn còn các phương pháp giúp tạo hình tuyến vú. Do đó, nếu u của bạn còn nhỏ thì nên áp dụng phương pháp bảo tồn còn trường hợp quá chỉ định thì chấp nhận cắt hết tuyến vú, sau đó phẫu thuật tạo hình.
Chào bác sĩ! Bố em bị ung thư đại tràng giai đoạn 2B đã dùng hóa chất đợt 8. Hiện bố em vẫn uống sữa dành cho người ung thư. Nhờ bác sĩ tư vấn dùm chế độ ăn uống và thuốc cho bố em ạ!
Chào bạn, trong chế độ ăn uống của bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa (ung thư đại tràng cắt mất một nửa đại tràng) thì việc ăn uống cũng ảnh hưởng tới việc hấp thu. Về mặt Tây y, bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa không cần kiêng kị nhiều như Đông y. Bố bạn cần cố gắng ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, đầy đủ các thành phần, nhiều sinh tố, các loại thức ăn dễ tiêu kèm theo uống sữa,… để tăng cường sức khỏe, sức đề kháng cho cơ thể. Phải có sức khỏe mới có thể chịu được phác đồ hóa trị.
Có một số quan niệm sai lầm cho rằng, bệnh nhân ung bướu ăn nhiều đồ bổ dưỡng sẽ nuôi các tế bào ung thư. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân ung bướu không chịu ăn uống thì các tế bào ung thư sẽ lấy chất dinh dưỡng của các tế bào lành để sinh sôi phát triển. Như vậy nếu không ăn uống, bệnh nhân ung thư sẽ đối mặt với nguy hiểm trước khi chiến thắng được bệnh ung bướu. Do vậy, bố bạn cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường thức ăn dễ tiêu, tăng cường vitamin để có sức khỏe và chiến đấu với bệnh tật.
Bệnh nhân mắc ung thư vẫn cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể
Chào bác sĩ. Chồng em bị K phổi di căn xương từ tháng 10/2020 đến nay bệnh viện cho vào thuốc Zogenex 4mg/5ml vẫn bị đau nhiều phải uống thuốc giảm đau 5 lần/ngày uống Ultracet. Em muốn hỏi có phác đồ điều trị như là điều trị miễn dịch không ạ và có xạ trị giảm đau được không ạ?
Chào bạn, trường hợp người thân của bạn như vậy là không may phát hiện ở giai đoạn muộn, từ phổi đã di căn xương. Các loại thuốc chồng bạn đang sử dụng chỉ là thuốc điều trị triệu chứng, giảm nhẹ. Điều trị căn nguyên của bệnh cần dùng hóa trị hoặc thuốc đích/thuốc miễn dịch. Các phương pháp điều trị này nếu đáp ứng tốt thì người bệnh sẽ giảm đau và sinh hoạt bình thường. Với các loại thuốc bạn kể ra chỉ có tác dụng giảm đau tạm thời.
Ở đây bạn chưa nói rõ về tình trạng của chồng, vì khi điều trị ung thư phổi sẽ cần rất nhiều thông tin: Thể mô bệnh học là gì? Có tình trạng đột biến gen hay không? Có bộc lộ về dấu ấn miễn dịch không?
Điều trị miễn dịch là phương pháp hiệu quả, ít tác dụng phụ nhưng phải chỉ định đúng tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bộc lộ miễn dịch, tình trạng cơ thể cụ thể. Không phải trường hợp nào điều trị miễn dịch cũng đều đáp ứng, đều hiệu quả. Đối với câu hỏi xạ trị giảm đau được không, với trường hợp ung thư di căn xương một ổ hoặc một vài ổ (vị trí gần nhau) thì hoàn toàn có thể áp dụng phương pháp xạ trị chiếu ngoài để giảm đau cho người bệnh.
Bệnh nhân K sau điều trị có thể tập thể dục bình thường không, nên tập những gì thì hợp lý. Mẹ tôi năm nay 67 đã điều trị ổn định K vú 2 năm trước. Cảm ơn bác sĩ!
Chào bạn, với những bệnh nhân ung bướu đã điều trị xong, điều trị triệt căn và khỏi bệnh rồi thì có thể vận động sinh hoạt bình thường. Người bệnh nên chơi thể thao ở mức độ nhẹ, đi bộ, đạp xe được, không nên vận động quá mạnh, gắng sức quá.
Đối với những trường hợp ung thư di căn vào xương, chúng ta vận động mạnh quá có thể gây nên gãy xương… Với trường hợp của mẹ bạn bị u vú, đã điều trị ổn định và chưa di căn vào xương thì có thể vận động nhẹ hàng ngày, đặc biệt là tập các động tác của tay, vai để tránh các biến chứng về sau như phù tay voi.
Cảm ơn TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội đã tận tình giải đáp thắc mắc và cung cấp những thông tin khoa học, hữu ích cho độc giả!
Độc giả có thể đăng ký lịch Tư vấn Online miễn phí với các chuyên gia Ung bướu, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Đăng ký trực tuyến tại đây
Tổng đài chăm sóc khách hàng: 0287.102.6789 (TP.HCM) hoặc 024 3872 3872 (Hà Nội)
Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh
Xem thêm: GIÁ TRỊ CT TRONG XÉT NGHIỆM RT-PCR ĐỂ PHÁT HIỆN LÂY NHIỄM COVID-19
Comments are closed.